Học theo tuổi phát triển - không theo tuổi đời của con

Trả lời thắc mắc của các phụ huynh, các nhà chuyên môn của SCTK nhấn mạnh: điều quan trọng nhất để giúp được con là hỗ trợ con đúng hướng. Để được hỗ trợ đúng hướng, con cần được thăm khám liên ngành với bác sĩ nhi phát triển hành vi và các nhà chuyên môn khác.

Từ kết quả thăm khám liên ngành, gia đình sẽ hiểu được con đang gặp khó khăn gì và gia đình cần làm gì để hỗ trợ con trong từng giai đoạn. Mỗi trẻ có những khó khăn riêng và cần can thiệp bằng nhiều phương pháp có chứng cớ khoa học khác nhau, cũng như cần sự hỗ trợ liên tục của gia đình.

Tiến trình can thiệp chỉ hiệu quả khi con được học các kỹ năng phù hợp với tuổi phát triển của con chứ không phải theo tuổi đời của con hay mức thường quy của các bạn. Các trẻ có tuổi phát triển thấp hơn so với tuổi đời cần được tiếp tục hỗ trợ giáo dục đặc biệt và âm ngữ trị liệu để đáp ứng các kỹ năng trước khi vào lớp Một.

Dù những kỹ năng của con còn thiếu hụt và con chưa sẵn sàng vào lớp Một, thì con vẫn sẽ có nhiều cơ hội khác để học tập và hòa nhập với cộng đồng.

Một số kỹ năng cơ bản trẻ cần có khi vào lớp Một

Dù vào học lớp Một trường công hay trường tư, trẻ cần đáp ứng những tiêu chí cơ bản. Khi vào lớp Một, trẻ phải thích ứng với sự thay đổi rất lớn. Trong một lớp học đông bạn hơn, chỉ có 1 giáo viên, trẻ cần có sự tự lập nhất định. Trẻ phải nhớ chỗ ngồi cố định của mình, biết chờ đợi, biết xếp hàng đầu giờ, chào cờ đầu tuần, quản lý đồ dùng học tập... Trong giờ học, trẻ cần tập trung lắng nghe và giữ trật tự. Về hành vi, trẻ cần biết kiểm soát cảm xúc, nghe và làm theo hướng dẫn, tuân thủ nội quy.

Ngoài những kiến thức theo lứa tuổi, trẻ cũng cần học kỹ năng giải quyết vấn đề trong một số tình huống, ví dụ tới giờ về mà ba mẹ chưa đón thì con phải làm gì. Biết và ghi nhớ thông tin bản thân như họ tên mình, địa chỉ nhà, số điện thoại ba mẹ… để người khác giúp đỡ khi gặp tình huống khó khăn.

Về diễn đạt, trẻ biết bày tỏ nhiều nhu cầu và cảm xúc - cảm giác khác nhau, có thể làm cho người khác hiểu được ý mình, và kể lại chuyện gì đã xảy ra.

Kỹ năng chơi đùa góp phần giúp trẻ có trải nghiệm phong phú ở trường học, hòa nhập tốt hơn và thích đi học. Trẻ cần biết bày tỏ với bạn ý muốn của mình, biết khởi xướng kết bạn và rủ rê, biết chơi nhóm, hiểu luật chơi, hiểu lượt luân phiên.

Về kỹ năng tự lực, trẻ cần tự ăn uống, tự mặc áo quần, tự gài nút, đi vệ sinh, tự tắm, tự chăm sóc... Tự lực giúp con ý thức về cơ thể của mình, giữ giới hạn, và tự tin vào bản thân.

Trước khi con vào lớp Một, con cần được đánh giá tuổi phát triển về các lĩnh vực: ngôn ngữ - giao tiếp, nhận thức, tự lực, vận động... Các nhà chuyên môn nhóm liên ngành sẽ tư vấn định hướng phù hợp với từng trẻ cho gia đình. Những trẻ còn gặp khó khăn ở nhiều kỹ năng thì cần tiếp tục chương trình giáo dục cá nhân, chương trình tiền học đường, với sự hỗ trợ của ba mẹ và giáo viên.

Một số trẻ khác có thể tham gia một phần chương trình lớp Một kết hợp với chương trình giáo dục cá nhân. Những trẻ có tuổi phát triển phù hợp để vào lớp Một nhưng vẫn còn gặp khó khăn về giao tiếp - ngôn ngữ thì cần tiếp tục can thiệp âm ngữ trị liệu.

Tất cả các trẻ có nhu cầu đặc biệt khi vào lớp Một đều nên có giấy chứng nhận y khoa của bác sĩ nhi phát triển hành vi để nhà trường hiểu những khó khăn của con và hỗ trợ con.