Tại buổi họp báo cung cấp thông tin về tình hình kinh tế, xã hội định kỳ hàng tuần do Ban Tuyên giáo Thành ủy phối hợp cùng Sở TT&TT tổ chức vào chiều 17/10, ông Trần Quốc Dũng, Trưởng phòng Bảo trợ xã hội (Sở Lao động Thương binh và Xã hội TP.HCM) cho biết tình trạng người lang thang xin ăn trên địa bàn TP có những chuyển biến tích cực từ khi thực hiện Quyết định số 812/QĐ-UBND ngày 10/3/2023 của Chủ tịch UBND TP về quy định cơ chế phối hợp thực hiện công tác tập trung trẻ em, người lang thang xin ăn và đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp khác trên địa bàn TP.

Tuy nhiên vẫn còn xảy ra tình trạng người lang thang, xin ăn, do ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế khó khăn chung trên cả nước nên có nhiều người dân chưa có công ăn việc làm ổn định hoặc với nhiều hoàn cảnh, điều kiện khó khăn khác nhau tại nhiều địa phương đến TP.HCM để kiếm sống, xin ăn tại một số địa bàn, đặc biệt khu vực gần các cơ sở tôn giáo, bến xe, cơ sở kinh doanh xăng - dầu, chợ truyền thống,...

Trong 9 tháng đầu năm 2024, Sở LĐTB&XH TP đã tiếp nhận 1.314 trường hợp trẻ em, người lang thang xin ăn và các đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp khác do các tổ công tác quận, huyện, phường, xã, thị trấn bàn giao.

Đáng chú ý, Công an TP cho biết từ khi mở cao điểm phối hợp tăng cường công tác tập trung trẻ em, người lang thang xin ăn, người sinh sống ngoài xã hội không nơi cư trú ổn định và đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp khác trên địa bàn TP theo Kế hoạch số 2493/KH-CATP-PC06 ngày 16/5/2024, công an TP đã phối hợp, tiến hành tập trung gần 1000 trường hợp và lập danh sách quản lý đối với 8 trường hợp thuộc diện nghi vấn "chăn dắt" và hiện đang tiếp tục tổ chức xác minh, làm rõ để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Đối với các trường hợp ăn xin là người nước ngoài, Công an TP đã phối hợp Trung tâm hỗ trợ xã hội - Sở LĐTB&XH quản lý 143 trường hợp. Trong đó, ra quyết định xử phạt, trục xuất 37 trường hợp trên 16 tuổi, bàn giao 46 trường hợp trẻ em dưới 16 tuổi cho phía Campuchia. 60 trường hợp còn lại hiện đang quản lý tại Trung tâm hỗ trợ xã hội trong thời gian hoàn tất thủ tục hồ sơ. Trong đó 1 trường hợp nhập cảnh trái phép 2 lần cùng 2 con nhỏ, đang củng cố hồ sơ chuyển Cơ quan điều tra xử lý (do tái phạm). Riêng 2 cháu nhỏ đi cùng đang làm thủ tục bàn giao cho bố ruột đang ở Trung tâm bảo trợ xã hội chăm sóc.

Công an TP cho biết qua xử lý các trường hợp sống lang thang, ăn xin là người Campuchia cho thấy hầu hết số này là phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật, người già có hoàn cảnh khó khăn sống tại các tỉnh giáp ranh biên giới với Việt Nam như tỉnh Svay Rieng, Prey Veng… đã lợi dụng Hiệp định chung về quy chế biên giới giữa Việt Nam – Campuchia để dễ dàng nhập cảnh trở lại qua các cửa khẩu hoặc qua các đường tiểu ngạch vào Việt Nam dù trước đó đã bị cơ quan chức năng Việt Nam trục xuất.

Theo Công an TP, các đối tượng chăn dắt người ăn xin thường là người thân, thậm chí là cha mẹ ruột của trẻ. Các đối tượng chăn dắt có hướng dẫn về nội dung, cách thức cho trẻ, người ăn xin để đối phó khi lực lượng chức năng phát hiện, như giả dạng bán vé số, tăm bông, bút bi, kẹo cao su… dẫn đến khó khăn cho công tác củng cố hồ sơ, chứng cứ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Ông Trần Quốc Dũng cho biết thêm, Luật Trẻ em quy định bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm của cha, mẹ, các thành viên trong gia đình. “Trường hợp vi phạm quyền trẻ em sẽ bị xem xét xử lý theo quy định tùy vào mức độ hành vi vi phạm mà người thực hiện hành vi vi phạm bị xem xét xử lý trách nhiệm hành chính, nộp lại số lợi bất hợp pháp khi có hành vi ép buộc trẻ em đi xin ăn, sử dụng trẻ em để xin ăn hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015”, ông Dũng nhấn mạnh.